Nếu bạn đang quan tâm về khái niệm Cos phi là gì và cách xác định hay ý nghĩa hệ số này thì hãy cùng Blogthietbidien.com tham khảo và tìm hiểu thông qua bài viết ngày hôm này nhé.
Cos phi là hệ số mang đến nhiều giá trị cho điện năng sử dụng khi được điều chỉnh phù hợp. Tuy nhiên, khái niệm Cos phi là gì, cách đo lường, ý nghĩa chỉ số vẫn còn khá mới với nhiều người. Ở nội dung dưới đây Blogthietbidien.com sẽ chia sẻ chi tiết về chỉ số này.
Hệ số cos phi là gì?
Đây là hệ số công suất hay còn được gọi là hệ số PF. Hệ số này được tính theo tỷ số giữa công suất tác dụng và phản kháng.

Có thể hiểu rằng, cos phi là góc được tạo trong sơ đồ tam giác, được cấu thành bởi công suất biểu kiến và công suất tác dụng. Giá trị lớn nhất hệ số có thể đạt được là 1, hệ số có giá trị càng lớn thì giá trị công suất hiệu dụng càng lớn. Vì thế, để tăng công suất hoạt động của động cơ, người ta cần tìm cách nâng hệ số công suất.
Công thức tính hệ số theo công suất
Cos phi (Ký hiệu K) = P/Q.
Trong đó, ý nghĩa của các đại lượng là:
- P: Công suất hiệu dụng. Đại lượng này thể hiện cho khả năng sinh công của thiết bị. Đây là giá trị thường được thể hiện trên các thiết bị motor kéo hoặc động cơ bơm nước. Đơn vị tính là W hoặc KW.
- Q: Công suất phản kháng. Đây là đơn vị giữ vai trò chính trong khởi động động cơ có tính cảm. Trong dòng điện xoay chiều AC, các thành phần phản kháng tạo ra công suất phản kháng. Đơn vị đo lường của đại lượng này là Var hoặc KVar.
- S: là tổng của hai đại lượng trên, được gọi là công suất biểu kiến. Đơn vị chính là VA hoặc KVA.
Công thức tính theo đặc trưng của dòng điện
Bên cạnh công thức tính theo công suất, chúng ta còn có khá nhiều cách tính cos phi liên quan tới đặc trưng dòng điện như:
Cos phi (Ký hiệu K) = P/S
Với P = U x I x k
Do S thể hiện cho cạnh huyền trong tam giác công suất nên luôn luôn lớn hơn P và Q. Thông qua công thức có thể khẳng định rằng chỉ số sẽ luôn luôn nhỏ hơn 1. Khi công suất phản kháng đạt 0 thì hệ số sẽ đạt giá trị lớn nhất bằng 1. Nên người ta luôn tìm cách để nâng hệ số phi lên cao nhất để tăng công suất hiệu dụng của thiết bị tốt nhất.
Các công cụ đo lường hệ số
Cos phi là một tỷ số đóng vai trò quan trong việc điều khiển hầu hết các động cơ. Dưới đây là các công cụ điển hình giúp cho việc đo lường hệ số.
Bộ chuyển đổi cos phi
Như trong công thức tính theo đặc trưng dòng điện ta có:
P = U x I x cos phi vậy Cos phi = P / UI
Thiết bị này đo chỉ số bằng cách cho một CT 0 – 5A đi qua tải nằm trong cấu tạo của thiết bị. Sau đó dòng điện này sẽ cấp nguồn 230Vac và thiết bị này sẽ đo được thông số từ CT 0 – 5A.
Thông số được thu nhận thông qua việc nhận tín hiệu dòng điện và điện áp. Ngày nay, các tín hiệu ngõ đầu ra thông dụng và tiêu chuẩn là 4 – 20mA hoặc 0 – 10V.
Đồng hồ đo hệ số 3 pha

Hệ số còn được đo bởi một thiết bị đồng hồ điện năng S203TA-D. Đồng hồ điện năng đo tất cả các thông số khác nhau như áp, dòng, công suất và cả hệ số cos phi…
Ý nghĩa của hệ số

Việc nâng cao hệ số này sẽ giúp bạn tiết kiệm được điện năng tiêu thụ. Chúng ta thường sử dụng các tụ bù công suất hoặc lắp đặt gần phụ tải để giảm truyền tải công suất phản kháng.
Một số ý nghĩa cơ bản của việc nâng cao hệ số này là:
- Tăng công suất hiệu dụng trong toàn hệ thống điện
- Giảm mức tiêu hao điện áp
- Khả năng truyền tải của đường dây, máy biến áp tăng làm giảm chi phí công suất máy biến áp.
- Một số cách tăng hệ số công suất
Một số cách tăng hệ số công suất
Hệ số công suất tác động rất nhiều đến chỉ số cos phi. Sau đây là một số cách tăng hệ số công suất:
- Sử dụng động cơ công suất không phù hợp bằng việc đúng tải
- Motor yếu tải nên giảm điện áp
- Khi động cơ chạy nên yêu cầu sử dụng tải
- Thay các thiết bị không đồng bộ vào động cơ đồng bộ
- Lựa chọn biến tải phù hợp cho thiết bị.
Thiết bị bù cos phi hiệu quả

Máy tụ và tụ bù công suất được sử dụng để tăng hệ số này. Những thiết bị này được ứng dụng tại các trung tâm điện nhằm định hệ thống. Các tụ bù còn được sử dụng rộng rãi trong các nhà máy, xí nghiệp.
Các tự bù thường được mắc song song hoặc nối tiếp vào mạch điện. Việc lắp vào như vậy sẽ làm cho hệ số đạt giá trị tốt nhất. Giá trị có thể là đạt được là 0.9 gần bằng 1.
XEM THÊM
- Cảm biến quang là gì? Cấu tạo, Phân loại & Chức năng
- Nguồn xung là gì? Cấu tạo, Phân loại & Nguyên lý hoạt động
- Lý Thuyết Đoạn Mạch Nối Tiếp Trong Mạch Điện R, L, C
Thông qua bài viết này đã chia sẻ đầy đủ về Cos phi là gì cùng các công dụng và cách xác định hệ số này. Việc nâng cao chỉ số này đóng vai trò tích cực và quan trọng cho người sử dụng. Hy vọng những thông tin mà Blogthietbidien.com cung cấp sẽ mang đến cho bạn thêm nhiều thông tin hữu ích. Hãy chia sẻ đến nhiều người hơn nhé.